Việc cải thiện phong tục

Phong tục là những lề thói của một dân tộc hay của một địa phương, bắt nguồn từ sinh hoạt hằng ngày của xã hội, lưu truyền từ lâu đời, có khi phát sinh ra sau biến chuyển của lịch sử.

Phong tục có một ảnh hưởng lớn đến phương diện xã hội. Nhờ có những thuần phong mĩ tục mà nền giáo dục của gia đình, của xã hội được bồi đắp vững vàng, để đào tạo những con thảo, dân lành, nghĩa sĩ, liệt nữ, làm vẻ vang cho giống nòi.

Người dân giữ được phong tục thuần mĩ mới lo sinh cơ lập nghiệp, bỏ những thói xa hoa, cờ bạc, dâm tà thì mọi người được sung túc, giúp cho nước nhà trở nên giàu mạnh.

Đã chuyên tâm về việc thương công kế lợi (1), không ai nghĩ gì đến việc làm phi pháp, lừa đảo, trộm cướp, thì an ninh của xã hội được bảo đảm một cách chắc chắn.

Cho nên phong tục tốt thì chính trị hay, mà chính trị hay thì phong tục tốt; phong tục thuần mĩ, thì nền đạo lý chấn hưng, quốc gia được thịnh vượng, phong tục đồi bại thì phạm tội tăng thêm, quốc gia phải suy nhược.

Dưới triều Lê, hai mươi bốn điều giáo hóa được đặt ra, nhằm mục đích chấn chỉnh nhân tâm, như: giáo dục con em; khuyến giới về tình nghĩa vợ chồng, về cách cư xử ở nơi hương đảng; về tư cách của sĩ phu, của điển lại (2); trừng phạt kẻ gian tham, cường bạo; khuyến khích và tưởng thưởng những người hạnh nghĩa v.v.

Dưới triều Minh Mệnh, mười điều huấn dụ (3) đã được ban hành khắp nơi để cải thiện phong tục:

1.- Trọng luân thường,

2.- Giữ bụng chính đính,

3.- Chăm nghề nghiệp,

4.- Chuộng tiết kiệm,

5.- Giữ phong tục cho thuần hậu,

6.- Dạy bảo con em,

7.- Chuộng học chính đạo,

8.- Răn dâm đãng, gian tà,

9.- Cẩn thận giữ pháp luật,

10.- Rộng làm việc thiện.

Ngày nay, chính sách bài trừ những nạn tứ đổ tường, hối lộ, mãi dâm, v.v… cũng nhằm mục đích sửa đổi phong tục để xã hội phát triển.